ΛΥΡΑ
ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΜΕΝΗ
ΣΚΑΦΟΣ: ΚΑΡΥΔΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ
ΚΑΠΑΚΙ: ΚΑΤΡΑΝΙ
ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΚΡΗΤΙΚΗΣ ΛΥΡΑΣ
Η λύρα εισήχθη στο νησί της Κρητης από τα Δωδεκάνησα, αρχίζοντας να διαδίδεται από τη Σητεία που, ευρισκόμενη στο
ανατολικό άκρο της Κρήτης, ήταν γειτονική με τα νησιά Κάσο και Κάρπαθο. Αυτό
συνέβη μάλλόν κατά το 12 αιώνα. Την ίδια άποψη ενισχύει το γεγονός πως, σύμφωνα
με τις πηγές, η βυζαντινή λύρα έχαιρε ιδιαίτερης δημοφιλίας στη Σητεία. Η άποψη
αυτή ενδέχεται να είναι και η επικρατέστερη επειδή τα Δωδεκάνησα αποτέλεσαν επί
αιώνες πολιτισμικά σταυδροδρόμια (όπως άλλωστε και η Κρήτη) και βρίσκονταν σε
άμεση οικονομική, κοινωνική και πολιτισμική σχέση με τα μεγάλα εμπορικά κέντρα
του Ελληνισμού (Σμύρνη, Πόλη κλπ) ακόμα και στους μετά την Άλωση αιώνες.
Σύμφωνα με την τοπική παράδοση η λύρα εξελίχθηκε στην
Κρήτη. Πιθανότατα αποτελεί μια εξέλιξη του αρχαίου ρεμπεπ που έφτασε στο νησί
μέσω των θαλάσσιων δρόμων κάποια στιγμή τον πρώιμο μεσαίωνα. Κατά την
εκστρατεία του Νικηφόρου Φωκά μαζί με τον όγκο των λαφύρων που μεταφέρθηκαν από
την Κρήτη στην Κωνσταντινούπολη ειταν και η λυρα.
